Razvoj zelenih biznisa u Crnoj Gori

Ukratko:

Projekat ima za cilj stvaranje povoljne poslovne klime i uslova za ulaganja privatnog sektora u niskokarbonske i druge ekološki prihvatljive biznise u Crnoj Gori.

Ciljevi:

Cilj projekta je promovisanje ulaganja privatnog sektora u niskokarbonske i zelene biznise u Crnoj Gori. Projekat će se služiti kombinacijom instrumenata za uklanjanje rizika iz javnih politika (primjena povoljnog okvira politika i pružanje usluga za podršku biznisu) i iz oblasti finansija (bolji pristup finansiranju za inovativne zelene biznise i partnerstva, naročito kad su u pitanju sektori poljoprivrede, turizma i energetike). Ukupno gledano, projekat će stimulisati ekonomski rast praćen niskim stopama emisija i otvaranje zelenih radnih mjesta u Crnoj Gori.

Aktivnosti:

Ø Izrada politika i usluge podrške biznisu za zelene start-up i mala i srednja preduzeća (MSP):

· Studija i mapa puta za opcije na planu politika i podsticajnih mjera za zeleni biznis u sektorima poljoprivrede, turizma i energetike;

· Izrada regulatornih odredaba za Eko-fond i pružanje savjetodavnih usluga u cilju diversifikovanja baze sredstava za njegovo finansiranje;

· Uspostavljanje Inkubatora zelenih biznisa;

· Pružena podrška preduzetnicima kroz Inkubator zelenih biznisa (50 postojećih i potencijalnih, uključujući najmanje 20% učešća žena);

· Realizovane radionice za obuku u cilju razvijanja vještina za bavljenje zelenim biznisom (3 radionice za ukupno 50 stručnjaka, uključujući najmanje 20% žena);

Ø Finansiranje zelenog biznisa:

· Stvoreni kapaciteti u Investiciono-razvojnom fondu (IRF) za realizaciju/jačanje finansiranja zelenog biznisa;

· Kreiran i primijenjen mehanizam za finansiranje (šema isplata prema rezultatima);

Ø Podizanje nivoa svijesti o praksama zelenog biznisa i mogućnostima za finansiranje:

· Sprovedene aktivnosti na podizanju nivoa svijesti (150 postojećih i potencijalnih preduzetnika i 100 predstavnika javnih institucija, stručnjaka iz industrije i akademske zajednice);

· Pripremljeni alati za promovisanje Inkubatora zelenih biznisa (cilj je uspostaviti komunikaciju sa 300 preduzetnika).

Predložene komponente će pomoći u uklanjanju barijera i primarnih uzroka na sljedeći način:

Biznis barijere

Primarni uzroci

Predložena strategija za rješavanje

Barijera 1: Nedovoljan broj konceptualizovanih niskokarbonskih projekata, spremnih za finansiranje

1.1. Niska opšta svijest u privatnom sektoru, a naročito kod MSP, o prilikama za niskokarbonska ulaganja

1.2. Slaba finansijska pismenost MSP i ograničeno znanje o potencijalnim/ dostupnim izvorima sredstava i mehanizmima finansiranja

1.3. Ograničeni kapaciteti MSP za identifikovanje i pripremu kvalitetnih projekata

1.4. Dodatne regulatorne i administrativne barijere, usljed činjenice da su niskokarbonski projekti često „prvi te vrste”

Komponenta 3 „Podizanje nivoa svijesti o praksama zelenog biznisa i mogućnostima za finansiranje” baviće se primarnim uzrocima 1.1 i 1.2.

Komponenta 1 „Izrada politika i usluge podrške biznisu za start-up i MSP” baviće se primarnim uzrocima 1.3 i 1.4

Barijera 2: Ograničen pristup sredstvima za finansiranje po povoljnim uslovima

2.1. Nedovoljna spremnost finansijskog sektora i želja da finansira niskokarbonske projekte

2.2 Uslovi kreditiranja nijesu prilagođeni potrebama MSP, naročito su visoki zahtjevi u pogledu kapitala i obezbjeđenja

2.3. Nijesu svi zeleni/niskokarbonski projekti dovoljno finansijski privlačni (niska stopa povrata/dug rok povrata)

Komponenta 2 će predstavljati saradnju sa Investiciono-razvojnim fondom (IRF) Crne Gore na rješavanju primarnih uzroka 1.1, 1.4, kao i 2.1, 2.2 i 2.3. Konkretno, mehanizam isplata prema rezultatima treba da kompenzuje onima koji rade na niskokarbonskim projektima dodatne rizike (koji proističu iz primarnog uzroka 1.4) ili nedovoljan povrat, te da uspostavi bilans rezultata projekata iz stvarnog života i na taj način razvije svijest sektora MSP o postojanju stvarnih poslovnih prilika (primarni uzrok 1.1) i svijest i povjerenje finansijskog sektora kad su u pitanju stvarni rezultati ovih projekata i na planu životne sredine i na finansijskom planu. Na osnovu tih informacija i primjera, bankarski sektor će biti u dobroj poziciji da takve projekte kategorizuje, procijeni rizike i u skladu s tim prilagodi zahtjeve i uslove svojih finansijskih proizvoda.

Očekivani rezultati:

Kreiranje povoljne poslovne klime i uslova za ulaganje privatnog sektora u niskokarbonske i druge ekološki prihvatljive biznise u Crnoj Gori.

Studija: Mogućnosti razmjene energije na mjestu konekcije u Crnoj Gori

Prezentacija studije: Razmjena na mjestu konekcije - autori Dalibor Muratovic i Aleksandar Jegdic

Uvod u studiju i predstavljanje projekta - Borko Vulikic, menadžer u Kancelariji UNDP u Crnoj Gori